Grab zwyczajny (Carpinus betulus)
OPIS POWSZECHNEGO UROKU
Grab pospolity, zwany również po prostu grabem pospolitym lub grabem pospolitym, to drzewo średniej wielkości. Należy do rodziny brzozowatych (Betulaceae). Jest zatem spokrewniony z leszczyną i brzozą. Jest jedną z najpospolitszych roślin w lasach Europy Środkowej.
- POKRÓJ : Drzewo średniej wielkości. Może osiągnąć do 20 metrów wysokości. Jego korona jest dość regularna i gęsta. Graby często rosną w kępach, ponieważ są często wycinane dla drewna. W przeciwnym razie mają tylko jeden pień u podstawy.
- LIŚĆ: Liście marcescencyjne. Liście grabu zasychają i pozostają na drzewie przez całą zimę, opadając dopiero wiosną, gdy rozpoczyna się nowy wzrost. Każdy liść rośnie na gałązkach naprzemiennie. Mają one również podłużny, ostry kształt z podwójnie ząbkowanymi brzegami. Żyłki są bardzo widoczne, a nerwy poboczne odchodzące od nerwu głównego również są ułożone naprzemiennie. Należy również zauważyć, że liście grabu pospolitego są lekko owłosione na nerwach spodniej strony liścia.
- KWIATY: Kwitnienie jest raczej niepozorne ze względu na kolory kwiatów, od żółtego do zielonego. Grab pospolity kwitnie od kwietnia do maja. Jest gatunkiem jednopiennym, co oznacza, że kwiaty męskie i żeńskie są oddzielne, ale rosną na tej samej roślinie. Każdy kwiat rośnie w zwisającym kwiatostanie przypominającym kotkę. Kotki męskie mają kształt cylindryczny, a kotki żeńskie są smuklejsze.
- OWOCE : Owocowanie przypada na okres od września do października. Owoce grabu to niełupki, zwane również skrzydlakami. Owoce te charakteryzują się unikalną cechą – posiadają skrzydełko, które umożliwia ich rozsiewanie przez wiatr, gdy dojrzeją.
- KORĄ I PNIEM: Pień ma dość wyraźne bruzdy. Kora, ciemnoszarobrązowa, z wiekiem gęstnieje. Drewno jest bardzo twarde i jednorodne. Po nacięciu widoczna jest kość słoniowa. Drewno kruche.
- PĄKI : Pąki są brązowe z lekko białymi brzegami łusek. Mają jajowaty kształt i kilka białych włosków. Na młodych gałązkach występują również owalne lub okrągłe przetchlinki. Pąki grabu zakończone są małym czubkiem, stąd ich podobieństwo do gałązek buka .
Gdzie znaleźć wspólny urok
- OBSZAR WYSTĘPOWANIA: Grab pospolity występuje niemal w całej Europie Środkowej. Występuje w Niemczech, Francji, Włoszech, Polsce, na Bałkanach, a nawet na południu, w Turcji i Azji Mniejszej. Występuje również, choć rzadziej, w południowej Anglii i Szwecji. Występuje również w pojedynczych stanowiskach w północnej Hiszpanii, a także w Europie Wschodniej i krajach bałtyckich.
- WE FRANCJI : Grab pospolity występuje w dużej części Francji. Jest jednak praktycznie nieobecny w Sewennach i nie został odnotowany na Korsyce. Jest również bardzo rzadki w południowych regionach kraju. Nie występuje w wysokich górach.
- WYMAGANIA EKOLOGICZNE: Grab adaptuje się do wielu warunków ekologicznych. Jest gatunkiem dobrze znoszącym zimno, dość odpornym na suszę i dobrze rosnącym zarówno w pełnym słońcu, jak i półcieniu. Toleruje również gleby próchniczne i nieco uboższe. Lubi zarówno gleby wapienne, jak i bardziej kwaśne (pod warunkiem, że nie są zbyt kwaśne).
- TYPOWE SIEDLISKA: Grab pospolity występuje w zaroślach krzewiastych, żywopłotach i lasach liściastych. Często rośnie obok różnych gatunków dębów , tarniny, klonu polnego , platana , bzu czarnego, trzmieliny zwyczajnej, leszczyny, trzmieliny zwyczajnej lub w pobliżu wysokich jesionów .
Mapa rozmieszczenia grabu we Francji
Kilka wyjaśnień : Należy pamiętać, że pomimo braku danych na temat grabu pospolitego w południowej Francji i na Korsyce, nie jest niemożliwe zaobserwowanie go w naturze w tych regionach. Nadal jednak jest on szczególnie rzadki. Również na południu częściej można spotkać grab pospolity, gatunek podobny, ale nie należący do tego samego rodzaju.
ZASTOSOWANIA
- DREWNO OPAŁOWE : Głównym zastosowaniem grabu jest drewno opałowe. Jego drewno spala się powoli i równomiernie, a jego wartość kaloryczna jest wysoka. Zapewnia zatem długotrwałe i wydajne ciepło.
- STOLARSTWO : Drewno grabowe ma również zastosowanie w produkcji niektórych części i narzędzi. Jest jednak dość trudne w obróbce i nadaje się do produkcji trzonków narzędzi. Nie jest jednak wykorzystywane do ciężkich prac stolarskich.
- DRZEWO OZDOBNE: Bardzo interesujący gatunek na żywopłoty lub jako drzewo uliczne. Nie wymaga dużej pielęgnacji, dobrze znosi cięcie i francuski klimat. Jego niewielkie rozmiary sprawiają, że nadaje się do sadzenia w parkach i ogrodach, a także do nasadzeń na ulicach miast.
- ROŚLINA BONSAI: Ponieważ dobrze znosi przycinanie i zachowuje stosunkowo niewielkie rozmiary, może być również wykorzystywana jako roślina bonsai.
- ROŚLINA JADALNA: Grab pospolity należy do jadalnych roślin dziko rosnących. Nie jest on jednak szczególnie przydatny w tym celu. Co prawda młode pędy są jadalne na surowo w sałatkach, a prażone nasiona można również spożywać, ale ich zbiór jest żmudny. Ponadto, po dojrzeniu liści roślina staje się zbyt bogata w garbniki. Wreszcie, wióry drzewne można wykorzystać do wędzenia mięs i ryb, aby nadać im smaku.
- ROŚLINA LECZNICZA: Grab pospolity ma wiele zastosowań leczniczych. Na przykład w gemmoterapii wspomaga układ krążenia. Ma również właściwości przeciwskurczowe, wspomaga układ odpornościowy i pomaga wątrobie obniżyć poziom cholesterolu.
- ZNACZENIE EKOLOGICZNE : To najlepsze zastosowanie grabu pospolitego. Przyciąga on wiele małych zwierząt, owadów i ptaków. Nasiona stanowią pożywienie dla wiewiórek, kwiaty dla pszczół, a drewno i liście dla różnych gatunków grzybów i owadów. Jest to doskonały gatunek do stosowania w żywopłotach. Grab pospolity jest rośliną miododajną .
Właściwości grabu pospolitego
ŚRODKI OSTROŻNOŚCI Podane tutaj informacje mają charakter wyłącznie orientacyjny i w żadnym wypadku nie zastępują stosowania rośliny bez zachowania środków ostrożności. Po pierwsze, pamiętaj o zasadach zbioru dzikich roślin. To nie jest zabawa. Zawsze skonsultuj się z lekarzem przed podjęciem jakichkolwiek działań.
- ŚCIĄGAJĄCE : Roślina jest bogata w garbniki. W związku z tym działa ściągająco na tkanki. Stosowany jako wywar, grab działa łagodnie na zapalenie oskrzeli i gardła.
- POTENCJAŁ PRZECIWNOWOTWOROWY: Ze względu na obecność feoforbidu A i flawonoidów, wiele badań naukowych zmierza w kierunku wykorzystania grabu w leczeniu niektórych nowotworów.
- WŁAŚCIWOŚCI ZMIĘKCZAJĄCE: posiada właściwości remineralizujące, może być stosowany w szamponach w celu rewitalizacji zniszczonych i łamliwych włosów lub w zmiękczających kremach do rąk.
POMYLENIE Z INNYMI GATUNKAMI
Grab pospolity, choć dość łatwy do rozpoznania, może jednak zostać pomylony z innymi gatunkami roślin dziko rosnących. Oto niewyczerpująca lista dość pospolitych gatunków, które go przypominają:
- Buk zwyczajny ( Fagus sylvatica ). Jest większy, a jego liście nie są ząbkowane. Jego kora jest gładsza, bardziej szara, a pąki dłuższe.
- Wiąz polny ( Ulmus minor ). Może rosnąć w tych samych warunkach. Jego liście wyróżniają się asymetryczną podstawą łączącą ogonek. Jego pąki są również ciemniejsze.
- Leszczyna ( Corylus avellana ). Trudno ją pomylić, ponieważ liście są znacznie szersze.
- Grab pospolity ( Ostrya carpinifolia ). Nie jest grabem, ale jego liście i owoce go przypominają. Największa różnica będzie więc w korze.
